Citrulline wel veilig als NO-booster?

Vraag:
Ik vroeg mij af hoelang je citrulline veilig kunt gebruiken naar aanleiding van het volgende citaat dat ik vond:

“NO-boosters verwijden bloedvaten. Dat is positief, maar overdaad schaadt. Als de bloedvaten te wijd zijn krijgt het hart moeite met het op peil houden van de bloeddruk. Je hart gaat dan sneller en krachtiger slaan. Het kan heel onaangenaam zijn. Gelukkig komt het zelden voor, maar we kennen een paar gevallen waarin het gebeurde.”

Goed te zien dat dit eindelijk eens aangehaald wordt. Ik heb toen NO-boosters pas in zwang kwamen eens met een arts gesproken hier over en hij waarschuwde daar toendertijd al voor. Hij zij er trouwens ook bij dat langdurig gebruik slappere vaatwanden kon opleveren wat dus een permanente verwijding tot gevolg zou hebben.

Wat is jullie mening hierover?

Antwoord:
Het lichaam regelt de vaatverwijding naar gelang de noodzaak ertoe. De vaatverwijding treedt dus op als de omstandigheden er om vragen. Ga je sporten, dan krijg je een spierpomp. Ga je vrijen dan krijg je een erectie. Maar neem je citrulline of arginine dan treden deze effecten niet spontaan op. Je vaten worden voor zover ik weet niet wijder of slapper. Ik ben dit nog niet tegengekomen in wetenschappelijke literatuur.

Citrulline wordt in het lichaam omgezet in arginine. De arginine is een essentiële factor voor het proces van vaatverwijding. Dat wil zeggen dat als je niet genoeg arginine tot je beschikking hebt, dat je lichaam niet voldoende NO kan aanmaken. Neem je meer arginine, dan wordt het NO effect tot op zeker hoogte sterker. Ook andere processen die afhankelijk zijn van de arginine aanvoer komen op een hoger niveau. Of dit hogere niveau het optimale niveau is, is niet bekend. Het lichaam regelt de arginine hoeveelheid met het enzym arginase. Komt er teveel arginine dan breek je het overtollige deel vermoedelijk af.

Ik heb zelf ervaren dat ik bij 12 capsules citrulline per dag me heel even geweldig goed voelde. Misschien was dit door productie van agmatine uit arginine. Agmatine is een neurotransmitter waar je je naar het schijnt goed van gaat voelen. Maar na twee dagen was het effect weer genormaliseerd. Het lichaam wil binnen bepaalde grenzen blijven werken en normaliseert excessen. Nu gebruik ik eenmaal daags 6 capsules citrulline. Dit is voor mij een verzekering tegen een suboptimale arginine-inname.

Er zijn diverse wetenschappelijke artikelen verschenen in ‘peer reviewed journals’ waarin wordt gesproken over de veiligheid van arginine. Het lijkt voor de vaten alleen maar gunstige effecten te hebben. Zelfs zodanig dat mensen met bestaande vaatproblemen er op vooruitgaan wanneer ze arginine of citrulline gebruiken.

Lange termijn studies zijn niet gedaan. Er wordt wel over gespeculeerd. Ik kon één artikel vinden waarin gesuggereerd wordt dat een continue verhoging van de arginine concentratie schadelijk zou zijn. Dit werd gevonden in een experimentele setting waarbij continu arginine wordt toegediend aan een celcultuur van vaatwandcellen.

Een dergelijke ‘reageerbuisstudie’ is vaak niet representatief voor de werkelijkheid. Sowieso is in de praktijk geen sprake van een continue aanvoer van arginine. Ook met citrulline dat als een soort argininedepot kan worden gezien is geen sprake van een continue aanvoer. Het lijkt er zelfs op dat je behoorlijk wat citrulline of arginine nodig hebt om een duidelijke verhoging van de arginine concentratie in het bloed te krijgen. Zie daarvoor deze studie (pdf).

Overigens kunnen citrulline en arginine een probleem zijn bij nierpatiënten. Wij adviseren deze mensen dan ook geen citrulline te gebruiken.

De tekst die je aanhaalt komt van Willem Koert. Ik heb hier met hem over gesproken. De hartkloppingen die hij bij enkele ouderen bemerkte werden geobserveerd bij mensen die citrulline(DL-)malaat in heel kleine doseringen gebruikten. Enkele honderden milligrammen. Op basis van de meetgegevens in de laatstgenoemde studie, denk ik niet dat de NO-productie van deze mensen te hoog werd. Ik verwacht eerder dat ze niet goed reageerden op het synthetische DL-malaat.

Antwoord:
Hartelijk dank voor het uitgebreide antwoord. Het lijkt er inderdaad op dat er vooralsnog geen daadwerkelijke negatieve rol van citrulline/arginine gevonden is. Misschien als je het tientallen jaren gebruikt of iets dergelijks, maar laat ik niet te hard van stapel lopen dan. Ik ben van plan om over een paar weken een bestelling citrulline bij jullie te plaatsten.

Antwoord:
Ik kwam toevallig vandaag nog een artikel tegen over het effect op de vaatwand van chronische arginine-toediening. Een heel forse dosering arginine beschermt ratten met hoge bloeddruk tegen vaatwandverdikking.

De vaatwandverdikking waarover gesproken wordt heet ‘vascular smooth muscle cell hypertrophy’. Deze groei van spiercellen van de vaatwand is een indicatie van cardiovasculaire aandoeningen (Touyz en Schiffrin, 2000) . Dat arginine deze specifieke hypertrofie tegenhoudt is dus goed nieuws.

Het is weer een plusje erbij voor lange termijn gebruik van arginine en citrulline.

Antwoord:
Ik heb toevallig vandaag de citrulline besteld, en ik kwam viavia op een website (link en link) waar werd gesproken over de theorie van Pall; een korte greep uit wat daar staat is het volgende:

“Verhoogde hoeveelheden stikstofoxide (NO) leiden, samen met superoxide, tot toename van de hoeveelheden van de hoeveelheid peroxynitriet (ONOO): een zeer schadelijke, vrije radikaal. Dit leidt weer (via diverse stappen) tot toename van de hoeveelheid stikstofoxide en peroxynitriet. En zo is en vicieuze, zichzelf versterkende cirkel geboren: met zeer verstrekkende gevolgen!”

Ik weet niet zo goed wat ik hiervan moet denken, het komt een beetje over of NO heel slecht is en wel de slechte vrije radicalen aan de gang zet (terwijl ik had gelezen dat dit bij NO om een of andere reden niet zo is), aan de andere kant is het misschien ook een website met wat alternatieve denkwijzes… Wat denk jij?

Antwoord:
De studies naar NO-boosting met arginine wijzen allemaal op een positief effect op het lichaam; minder vetopbouw, betere insuline sensitiviteit en zelfs minder oxidatieve stress!

Ik heb zelf het vermoeden dat wanneer het metabolisme ontregeld raakt en mensen ziek worden, dit vooral een gevolg is van het eten van teveel geraffineerde voeding. Mensen hebben voldoende (natuurlijke) vitamines, mineralen, phytonutriënten en carno-nutriënten nodig om de metabole processen in goede banen te leiden. Het peroxynitriet kan bijvoorbeeld geremd worden door foliumzuur en vitamine C. Beide voedingsstoffen zitten veel in groenten. Het eten van lege voeding laat processen ontsporen.

Daarnaast bewegen mensen te weinig. Beweging heeft naar mijn idee een belangrijke ‘reset functie’ voor het lichaam. Het regelt de afgifte van hormonen en andere signaalstoffen.

Tegenover de theorie van Pall zou je overigens het volgende artikel kunnen zetten. Hier wordt beweerd dat het superoxide radicaal net als NO een belangrijke functie heeft in het lichaam:

Mitochondrion. 2007 Feb-Apr;7(1-2):1-5. Epub 2006 Dec 5.

The essential requirement for superoxide radical and nitric oxide formation for normal physiological function and healthy aging.
Linnane AW, Kios M, Vitetta L.

Source
Centre for Molecular Biology and Medicine, Epworth Medical Centre, Richmond, Melbourne, Vic. 3121, Australia. tlinnane@cmbm.com.au

Abstract
Contrary to the dogma that superoxide anion and hydrogen peroxide formation are highly deleterious to cell function and healthy aging, we suggest this premise is flawed. Superoxide anion and hydrogen peroxide formation are essential to normal cellular function; they constitute a second messenger system absolutely required for the regulation of the metabolome. Embraced within this regulation is the modulation of cellular redox poise, bioenergy output, gene expression and cell differentiation. A key component in the overall process is coenzyme Q10 whose prooxidant function through the formation of superoxide anion and hydrogen peroxide is a major factor in the overall processes. The free radical gas, nitric oxide (similarly to superoxide anion), functions in the regulation of a wide range of cell systems. As part of the normal physiological process, superoxide anion and NO function separately and interactively as second messengers. Superoxide anion and nitric oxide play an intrinsic role in the regulated ordered turnover of proteins, rather than randomly cause protein damage and their inactivation. The proposition that metabolic free radical formation is unequivocally deleterious to cell function is rebutted; their toxicity as primary effectors in the aging process has been overemphasized. The concept that a dietary supplement of high concentrations of small-molecule antioxidants is a prophylactic/amelioration therapy for the aging process and age-associated diseases is questioned as to its clinical validity.

Overigens wil ik hiermee niet zeggen dat ik de theorie van Pall helemaal wegwuif. Misschien kunnen sommige mensen inderdaad beter geen NO-supplement gebruiken. Dat zouden naar mijn mening de mensen zijn die al een ontregelde stofwisseling hebben en aan de genoemde ziekten leiden.

Ik eet zelf veel groenten (meer dan 1 kg per dag) en vlees (inclusief leverworst) als bron van vitamines. Gisteren ben ik na een korte pauze weer begonnen met citrulline. Omdat ik nu een bulkfase inga, zal ik de dosering citrulline weer verhogen naar 6 capsules per dag. Zodoende hoop ik de opbouw van vetweefsel zoveel mogelijk te blokkeren.

Mocht je een naar gevoel hebben bij de citrulline dan mag je het terugsturen. Ik voel me overigens mentaal beter als ik citrulline gebruik. Het heeft voor mij een moodlifting effect.

Antwoord:
Dat klinkt geruststellend! Ik had zelf ook al het idee dat die website vrij kort door de bocht ging. Ik heb inmiddels de citrulline binnen! Wat ik mij wel nog afvraag, wat zijn nou de optimale momenten en combinaties om het in te nemen?

Ik heb ook nog whey, creatine, omega-3 en vitamine-d3. Op dit moment doe ik op niet-trainingsdagen creatine op nuchtere maag, en omega/vitamineD na een vetrijke maaltijd. De whey is gewoon door het ontbijt gemixt en na mijn trainingen. Op trainingsdagen doe ik de creatine na mijn training. Op alle dagen pak ik na het ontbijt een multivitamine. Kan ik die citrulline op niet-trainingsdagen best voor/na ontbijt nemen, of s’middags? En op traingsdagen bij ontbijt of voor/na training? En samen met 1 van de andere producten of beter van niet?

P.S.: je eet echt extreem veel groente, wou dat mij dat ook lukte.

Antwoord:
Het is niet bekend of er een optimaal tijdstip is op rustdagen om citrulline in te nemen. Ik neem zelf in met maaltijden. Het is bekend dat arginine (en dus ook citrulline) de aanzet van vetweefsel kan tegengaan als je veel eet. Ik ga er dus vanuit dat het dan het beste is om het bij de maaltijden te nemen.

Op trainingsdagen neem ik een dosering voor de training om de spierpomp te vergroten en de release van satellietcellen te bevorderen. Alhoewel dat laatste misschien een langere tijd nodig heeft van verhoogde NO-productie. Het proces van migratie van nieuwe satellietcel naar de spiercellen, vindt volgens mij plaats gedurende enkele dagen na de training. Ik weet niet of er al die tijd extra NO nodig is om dit proces te optimaliseren.

Citrulline kun je combineren met andere supplementen. Er zijn geen negatieve interacties, maar er is ook geen sprake van synergie voor zover ik weet. Misschien dat je het nog het beste in kan nemen bij de multivitamine. Zodoende worden de processen die citrulline ondersteunt in ieder geval niet in de weg gezeten door een tekort aan vitamines.

Wat betreft het groenten eten: Mijn huidige standaard recept is een grote witte kool, een knolselderij, 4 stuks prei en een kilo rode uien. Dit snijd ik in stukjes (een klein uur werk). Ik doe dit in een 6 liter pan met en beetje water en kipdrumsticks (1200 gram). Ik laat het anderhalf uur koken/stomen. De groenten zijn dat supergaar. De meeste mensen houden van meer beetgare groenten. Van dit gerecht kan ik 6 keer eten (3 dagen brunch en lunch). Dit alleen is al meer dan een kilo groenten per dag. ’s Avonds eet ik meestal rijst, gehakt en 400 gram voorgesneden groenten. De meeste dagen kom ik dus op 1500 gram groenten.

De supergare groentes zijn misschien geen heel goede bron van vitamines meer, maar wel een uitstekende bron van mineralen. Met name kalium en magnesium. Uiteraard moet je dan het kookvocht niet afgieten!

Antwoord:
Dan zal ik de citrulline gewoon bij het ontbijt pakken op niet-trainingsdagen, en voor de training op trainingsdagen.

Jij kookt dus in feite op zondag voor de hele week, dat is wel slim inderdaad! Ga ik ook eens proberen. En zolang je het lekker vind, gaat het ook niet zo snel vervelen lijkt me….

Antwoord:
Het is voor 3 dagen/6 maaltijden. Ik eet het tweemaal per dag. Het blijft inderdaad lekker. Groeten zijn heel smaakvol. Ik eet er ook wat leverworst bij en strooi er redelijk wat zout overheen. Zout heb je extra nodig als je weinig koolhydraten eet.