Omega-3: verhouding en concentratie EPA/DHA van belang?

Vraag:
Vandaag heb ik veel gelezen op internet over visolie en heb dan met name gelet:

– de ‘ideale’ verhouding EPA/DHA
– het belang van een concentratie omega 3 (EPA+DHA)

Wat betreft de verhouding: op verschillende websites en in sommige e-books wordt beweerd dat een optimale verhouding tussen EPA en DHA van belang is waarbij algemeen wordt verondersteld dat de verhouding EPA hoger moet zijn dan DHA en op veel websites kom ik de verhouding 4:1 tegen. Ook lees ik dat het lichaam DHA uit EPA kan aanmaken (andersom gaat moeilijker) en daarom kan ik mij voorstellen dat een grotere hoeveelheid EPA wenselijk is?

Wat betreft de concentratie: veel aanbevelingen die ik krijg bij het kiezen van een goed visoliesupplement is om te kijken naar een concentratie (% EPA/DHA per gram olie) van tenminste 50%. Waarom dit belangrijk is weet ik niet, wat ik wel weet is dat ik dan per dag minder capsules hoef in te nemen voor eenzelfde hoeveelheid EPA/DHA als bij lager geconcentreerde formules.

Hieronder staan 4 producten, waarvan 3 van bedrijven waar ik regelmatig online aankopen doe en waarvan ik denk dat ze kwalitatief goed zijn.

Winkel / verhouding EPA-DHA / hoeveelheid EPA-DHA (mg) / concentratie:

1. Powersupplements.nl / 1,4 / (210-150) / 48%
2. ******  1,5 / (180-120) / 40%
3. ******  3,27 / (635-194) / 90%

Zowel jullie als ****** verkopen visolie-supplementen met een verhouding van 3:2.

Mijn vragen:

– Waarom is ( 1,4 of 1,5) volgens jullie de ideale verhouding?
– Is EPA volgens jullie belangrijker dan DHA?
– Op wat voor ‘wetenschappelijke literatuur’ is jullie 3:2 verhouding gebaseerd?
– Hoeveel gram EPA/DHA wordt per dag aanbevolen en wat is veilig?

Ben benieuwd naar je antwoord/mening hierover.

Antwoord:
Je stelt een leuke vraag.

In feite doet de verhouding EPA en DHA er helemaal niet toe. Ook de concentratie is niet van wezenlijk belang. Het gaat er om dat je de gewenste stoffen binnenkrijgt.

Jarenlang is door veel bedrijven beweerd dat EPA van belang was voor volwassenen en DHA voor zwangeren, (jonge) kinderen en baby’s. Op basis daarvan zijn veel ‘DHA only’ en ‘EPA only’ producten aan de man gebracht. Inmiddels is duidelijk dat die zienswijze onjuist is.

Er is volgens mij helemaal geen vergelijkend onderzoek gedaan tussen verschillende verhoudingen van de vetzuren EPA en DHA. Ik kan me ook niet herinneren ooit onderzoek gezien te hebben waarin gekeken werd naar verschillen tussen man en (niet-zwangere) vrouw en sporter versus niet-sporter. Misschien is er wel een klein beetje literatuur beschikbaar en heb ik het een en ander gemist. Maar het gaat waarschijnlijk niet om ‘major issues’.

Inmiddels is me wel duidelijk geworden dat mensen behoorlijk verschillende stofwisselingen kunnen hebben. Dus een ‘gouden’ verhouding bestaat sowieso niet. In de scheikunde zouden ze zeggen: neem een overmaat, dan heb je altijd voldoende substraat. Dus neem voldoende visolie en je hebt altijd genoeg EPA en DHA. Onze visolie bevat veel van beide. Ik vind dat een voordeel.

Wat betreft de concentraties. Je lichaam neemt DHA en EPA op uit voeding. Hoe geconcentreerd die voeding is, maakt niet uit. Het gaat er om dat je een bepaalde hoeveelheid van eet. Of dit in 1 capsules zit of in 2 voegt aan de werking niets toe. Of je moet een probleem hebben met de overige vetzuren (een paar calorieën extra). Ter vergelijking: Als je een vette vis eet, is de concentratie EPA en DHA veel lager dan in een capsule. Maar de werking is net zo goed (of zelfs beter, maar helaas niet altijd zonder vervuiling).

Overigens is de verhouding van de EPA en DHA gewoon gebaseerd op de herkomst: sardines en ansjovis.

Antwoord:
Bedankt dat je uitgebreid de tijd neemt om mijn vragen te beantwoorden.

Ik las nadat ik mijn vorige e-mail had verstuurd dat de 4:1 verhouding die vaak genoemd wordt de verhouding Omega 6 : Omega 3 is. In ons westerse voedingspatroon (weinig vis) krijgen we vaak een verhouding van 20 : 1, dus veel te weinig Omega-3. Daarom zijn Omega 3-6 of Omega 3-6-9 ook bullshit/ onzin. Volgens mij is dit de verhouding waar wél onderzoek naar is gedaan.

Echter hoe hoger de concentratie EPA/DHA per capsule, hoe minder capsules per dag ik nodig heb. Momenteel slik ik per dag 6 van jullie capsules (= 1260mg EPA/900mg DHA) en op dagen dat ik zalm of haring eet slik ik er 3. Ik zie hier in reform/natuurwinkels (Hilversum, niet-webshops) vaak potjes Omega-3 die verkocht worden voor 50-60 euro voor evenveel capsules als bij jullie, waar het maar 17,90 euro kost.

Soms vind ik het leuk om me dan als een onwetende consument te gaan gedragen en beweert de verkoper dat merk X (potje van 50-60 euro) 10 x beter is dan merk Y (alsnog 30-40 euro). Dit terwijl in beide potjes minder EPA/DHA zit dan in die van jullie.

Antwoord:
De verhouding omega-3 t.o.v. omega-6 is inderdaad een ander verhaal. We krijgen in de ‘westerse voeding’erg veel omega-6 binnen. Het is zeker van belang om de balans (verhouding) niet te ver uit de hand te laten lopen. Nou denk ik wel dat het lichaam heel soepel om kan gaan met vrij uiteenlopende ratio’s. Want zeg nou zelf, de mens doet het heel aardig op heel uiteenlopende soorten voeding.

Ik heb verder een hypothese dat hoe meer energie je verbruikt, hoe beter het lichaam met suboptimale voeding om kan gaan. Cellen die veel energie tot hun beschikking hebben, gaan beter om met verstoringen. En als je veel eet (tenzij het allemaal junk is), krijg je ook meer micronutriënten binnen en kan je lichaam daaruit makkelijker de benodigde stoffen halen.

Je schrijft dat je met een hogere concentratie visolie capsules, minder stuks hoeft in te nemen. Wat ik daarbij wil opmerken is dat onze olie de hoogste concentratie is die je kunt krijgen zonder vetzuren chemisch te knippen en plakken. Bij hoger geconcentreerde oliën worden de vetzuren chemisch losgeknipt van de glycerol ‘kapstok’. Na het scheiden van EPA en DHA van de ‘ongewenste’ overige vetzuren worden EPA en DHA weer vastgeplakt aan het glycerol-molecuul.

Glycerol heeft 3 posities waaraan vetzuren kunnen binden. Van nature zit DHA vooral aan de beta-positie van het glycerol. Ik denk dat de meeste fabrikanten niet in staat zijn om het DHA weer op die plaats terug te ‘plakken’. Het wordt verondersteld dat de verkeerde positie het moeilijker maakt voor het lichaam om DHA los te koppelen.

Maar sowieso vinden we het fijn om onze visolie in zo natuurlijk mogelijk staat te houden.

Die verkooppraat in winkels is soms inderdaad erg. Ach ja, mensen kunnen ook niet overal verstand van hebben. Hetzelfde merk ik overigens bij nieuwsberichten in de krant of op het journaal. Zodra ik verstand heb van het onderwerp zie ik dat de berichtgeving vaak niet juist, onvolledig of gemanipuleerd is (dat laatste door commerciële persberichten waarop artikelen gebaseerd worden). Ik vraag me dan af hoe het met de rest van het nieuws zit.

Antwoord:
Nogmaals bedankt. Dit zijn nog is interessante dingen die ik lees, dingen die ik nog niet wist.

Je stukje over ‘chemisch knippen en plakken’ van moleculen is interessant; ik hoop dat ik het juist ‘interpreteer’. Als ik je goed begrijp is een product zoals ****** wat voor 90% uit Omega-3 bestaat (en een hogere EPA/DHA verhouding heeft) dus bereikt door het chemisch knippen en plakken. Als de fabrikant niet goed in staat is het opnieuw vastplakken van DHA aan de juiste beta-positie te beheersen leidt dit ertoe dat ons lichaam de DHA niet/moeilijk kan opnemen?

De vraag die ik mezelf dan stel is hoe ik erachter zou kunnen komen of de fabrikant van voorgenoemde product dit proces beheerst? Dat is uit hun ‘commerciële verkooppraatje’ uiteraard niet te achterhalen.

Bovenstaande is dan waarschijnlijk een reden dat veel fabrikanten lager-gedoseerde omega-3 supplementen verkopen, dat snap ik wel:

1.-goedkoper te produceren
2.-de consument koopt visolie capsules en kijkt vaak niet naar de concentratie/hoeveelheid ‘actieve ingrediënten’, in dit geval EPA/DHA.
3.-het proces van losknippen en vastkloppen is een kostbaar, tijdrovend, duur, foutgevoelig proces (zelfde als punt 1).

Ook ben ik blij om te horen dat jullie de hoogste concentratie ‘natuurlijke’ visolie hebben die er te krijgen is.

Antwoord:
Ik dacht eens gelezen te hebben dat een bedrijf het terugplakken op de beta-positie noemde als verkoopargument. Dus ik ga ervan uit dat de techniek beschikbaar is.

De meeste bedrijven verkopen hoog geconcentreerde olie echter als ‘vrije vetzuur supplementen’ (FFA/free fatty acid)! Er wordt dan niets teruggeplakt. Het ‘voordeel’ is dat je product geen glycerol meer bevat zodat het gehalte EPA en DHA nog hoger kan zijn.

Vrij vetzuur supplementen zijn eigenlijk geen olie meer. Natuurlijke olie is namelijk een triglyceride; drie vetzuren verbonden aan glycerol. Je mag een FFA supplement dus eigenlijk geen visolie meer noemen.

Vrije vetzuren zijn niet zo stabiel. Dit soort supplementen zijn tevens verboden in sommige Europese landen. Op grond waarvan dat verbod is opgesteld is weet ik niet. Het lijkt me echter onnatuurlijk.